Standpunten
Wanneer komt er ‘leersteun’ voor ‘leerstoornissen’?
(5 oktober 2022)
In deze Week van de Dyslexie wil het Netwerk Leerproblemen Vlaanderen (een vzw die mensen verbindt uit onderzoek, onderwijs, belangenbehartiging en hulpverlening in het domein van leerproblemen en leerstoornissen) meer aandacht vragen voor de positie van normaalbegaafde kinderen met ernstige en hardnekkige leerproblemen in ons Vlaamse onderwijs. We verwachten inspanningen van het Vlaamse onderwijsbeleid om de expertise rond leerstoornissen een extra boost te geven. Want daar ontbreekt het momenteel aan.
In aansluiting op het inclusie-denken dat zijn ingang vond in het Vlaamse onderwijs vanaf de jaren 90, werd met het M-decreet het specifieke onderwijsaanbod aangepast aan de opvoedings- en onderwijsbehoeften van kinderen met ernstige leerstoornissen (het voormalige BuO type 8), afgeschaft en voor kinderen voor wie het gemeenschappelijk curriculum met redelijke aanpassingen niet haalbaar is in een school voor gewoon onderwijs, geïntegreerd in het zogenaamde BuO type basisaanbod, dat zich ook richt op kinderen met licht verstandelijke beperkingen. Normaalbegaafde kinderen met dyslexie of dyscalculie kunnen voortaan geen beroep meer doen op het buitengewoon onderwijs en horen thuis in het gewoon onderwijs, waar ze via de ‘brede basiszorg’ en de ‘verhoogde zorg’ (remediërende, differentiërende, compenserende en dispenserende maatregelen) de eindtermen moeten kunnen halen. Een zeer nobele gedachte die absoluut nastrevenswaardig is. Dat zou een droom zijn.
We moeten echter vaststellen dat dit doel voor vele kinderen uit deze doelgroep een verre droom blijft. Het gewoon onderwijs blijkt niet over de nodige expertise te beschikken om via brede basiszorg en verhoogde zorg deze kinderen op een kwaliteitsvolle manier de eindmeet te laten halen. Onderzoek toont aan (Verschueren et al., 2016) dat voor meer dan 25% van de kinderen in de lagere school gezinnen een beroep doen op buitenschoolse hulp voor problemen met lezen, spellen en/of rekenen. Scholen geven zelf ook aan met de handen in het haar te zitten als het gaat over het vormgeven van verhoogde zorg voor deze doelgroep en verwijzen ouders vrij gemakkelijk door naar het buitenschoolse hulpverleningscircuit omdat zij zelf de expertise missen. De verschuivingen in de populatie van het buitengewoon onderwijs in het type basisaanbod, heeft ook in het BuO een verlies aan expertise rond de specifieke opvoedings- en onderwijsbehoeften van kinderen met een leerstoornis als gevolg. Deze kinderen komen daar niet meer terecht, tenzij na een lijdensweg van falen in het gewoon onderwijs. Kinderen met dyslexie of dyscalculie dreigen hierdoor in het Vlaamse onderwijs dus meer en meer in de kou te komen staan.
In zijn conceptnota over een nieuw model voor ondersteuning van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften in het gewoon onderwijs, kondigde minister Weyts competentieversterkende initiatieven aan om via een betere brede basiszorg en verhoogde zorg de onderwijskwaliteit te verhogen en maatschappelijke inclusie voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften beter te garanderen. Een hoopgevend vooruitzicht dat bij het lezen van het ontwerp van decreet rond leersteun, door ontgoocheling snel de kop wordt ingedrukt. Verder dan een aankondiging dat de Vlaamse regering de uitbouw van de brede basiszorg en verhoogde zorg verder zal bepalen, komen we voorlopig niet. Het blijft dus wachten op expertiseopbouw rond dyslexie en dyscalculie in het gewoon onderwijs. Het roept bij ons de vraag op: Hoe lang blijft het nog wachten op ‘leersteun voor leerstoornissen’?
We dringen erop aan dat het Vlaamse onderwijsbeleid hier snel werk van maakt, want kinderen maken maar één keer hun schoolse ontwikkeling door, en dat is nu. Wachten is voor hen geen optie.
De effecten van de COVID-19 crisis: betalen leerlingen met leerproblemen de rekening?
Netwerk Leerproblemen Vlaanderen pleit ervoor om op het einde van dit schooljaar rekening te houden met de extra kwetsbaarheid van kinderen met leerproblemen omwille van de onderwijsaanpassingen die de Coronapandemie met zich mee bracht. Dit vraagt een milde en toekomstgerichte deliberatie die, vooral op belangrijke overgangen in de schoolloopbaan, de toekomstmogelijkheden van deze kinderen niet hypothekeert. De volledige tekst van het standpunt kun je hier lezen."
Taaltest voor alle kleuters? (november 2019)
Vlaams Minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) wil een taaltest invoeren voor alle kleuters (5-6 jarigen) en er zo voor zorgen dat kinderen gelijk starten in het eerste leerjaar. Maar is dat wel een goed idee? En wat komt daar allemaal bij kijken?
Netwerk Leerproblemen Vlaanderen reageert en plaatst enkele kritische kanttekeningen. Lees het volledige standpunt.
Diagnosestelling dyslexie (april 2013)
In 2005 formuleerde de Stichting Leerproblemen een standpunt rond diagnosestelling van dyslexie op basis van een eenduidige definitie van dyslexie.
Het Netwerk Leerproblemen Vlaanderen actualiseerde dit standpunt omwille van nieuwe evoluties in het veld, en nam dit standpunt op in het boek "Zorg dragen voor kinderen en jongeren met leerproblemen. Handvatten voor goede praktijk" (*). U vindt de integrale tekst van het standpunt hier terug.